Nghệ Thuật "Trúc Chỉ", nguồn cảm hứng đượm hồn Việt

http://thegioivanhoa.com.vn/thuong_ngoan/20002/nghe-thuat-truc-chi-nguon-cam-hung-moi-duom-hon-viet/

Có lẽ chúng ta khó có thể nhận ra được nơi đây, một không gian tràn ngập những bức họa cùng những nét vẽ ẩn  hiện trong ánh sáng mờ ảo, gợi cho con người nhiều cảm xúc khó tả như được trở về với làng quê xưa.
Những bức vẽ không phải từ giấy hay vải mà chúng được làm từ chất liệu kết tinh của cây tre Việt Nam. Người ta đã đặt tên cho chất liệu mới này là giấy Trúc Chỉ.

Vào độ tháng 9–2012, những người yêu nghệ thuật bỗng nhận thấy tại Đà Lạt Sử quán, nơi vốn nổi tiếng về tranh thêu XQ, nay lại có thêm một gian nhà trưng bày riêng cái gọi là nghệ thuật Trúc Chỉ. Đến nơi tìm hiểu, người ta mới phát hiện đó là nghệ thuật vẽ hoặc thêu trên một loại giấy mới làm từ cây tre. Đây là thành quả nghiên cứu, sáng chế suốt 10 năm của anh Phan Hải Bằng, một họa sĩ người Huế.

Vốn tâm huyết với những giá trị truyền thống của quê hương, trong suốt 10 năm, người họa sĩ này đã dày công nghiên cứu loại giấy mới mang đậm hồn dân tộc. Anh tìm đến các dân tộc ở những vùng đất xa xôi trong và ngoài nước để góp nhặt những phương pháp làm giấy truyền thống còn được lưu giữ lại. Kết hợp với các phương pháp tiên tiến hiện đại, anh đã đưa ra 7 bước biến tre thành giấy Trúc Chỉ. Đầu tiên, Tre được róc vỏ, chặt bỏ phần mắt và chẻ nhỏ, sau khi ngâm nước khoảng 1 đêm thì đem nấu bằng nước sôi trong 12 giờ. Các công đoạn tiếp theo là phân loại xơ tre, nghiền thành bột và làm xeo giấy. Phương pháp làm xeo giấy cũng phức tạp không kém, một trong 2 phương pháp xeo là trộn bột tre tan đều trong nước, sau đó múc và trải ra thành tệp rồi đưa vào máy ép trước khi phơi khô.

Tại Đà Lạt Sử quán, giấy Trúc Chỉ đã trở thành nguồn cảm hứng mới cho các nghệ nhân thêu thùa. Tranh thêu trên Trúc Chỉ lại mang một giá trị tinh thần và tính nhân văn đặc trưng của người Việt Nam. Bởi lẽ, từ khi sinh ra, mọi sinh hoạt của người Việt đều có dấu ấn của cây tre, từ chiếc nôi tre kẽo kẹt, đến bàn ghế cha làm, chiếc rổ tre của mẹ, rồi từng đôi đũa tre vẫn nguyên vẹn trên bàn ăn của chúng ta cho đến nay, thời kỳ hiện đại với nhiều đổi mới.

Nghệ thuật Trúc Chỉ còn có thể làm tranh in dân gian, vẽ thiết kế hay thậm chí làm cả những vật dụng trang trí nội thất độc đáo. Chỉ sau một thời gian ngắn trưng bày, nhiều nghệ sĩ đã bị Trúc Chỉ mê hoặc bởi chính những vân tre ẩn hiện trên nền giấy, những khoanh tròn như mắt tre, tưởng chừng mơ hồ mà lại gợi lên bao hình ảnh về lũy tre làng, bầu trời xanh trong mát rượi hay có khi còn gợi lại hình bóng người thương nơi quê nhà.

Bao cảm xúc mới cũ đan xen khi ngắm nhìn những bức tranh kỳ thú. Tại nơi đây, một giá trị văn hóa mới đã nảy sinh trên nền tảng lũy tre làng truyền thống của quê hương đất Việt.

Hồng Thắm – An Bang
Quay phim: Quốc Ấn – Ngọc Khoa 

http://thegioivanhoa.com.vn/thuong_ngoan/20002/nghe-thuat-truc-chi-nguon-cam-hung-moi-duom-hon-viet/